Heks rijdt over de markt. Incognito. Pet met grote klep op haar boze bolletje. Enorme zonnebril tegen al dat felle licht. Mijn blik is wazig, zoals altijd op mindere dagen. Al mijn spieren geven er de brui aan. Ook mijn oogspieren.

Ik koop wat kip voor poes Lapje. Ze is zwak op de maag. Ik maak toch wat grappen met de andere klanten. Dan word ik omhelst door een vriendinnetje. ‘Zullen we een bakkie doen?’

We zoeken een tafeltje op een terras. Nergens is plek. Pas op het vierde terrasje kunnen we terecht. Alsof de duvel ermee speelt.

We strijken neer. Vriendinnetje trakteert op koffie. Vertelt over haar leven. Heks luistert. Vakantie hier. Reisje daar. Heks gaat nergens heen. Of toch: Ik ga een weekendje weg binnenkort. Een homeopatische dosis zomervakantie.

‘Niks aan, die reis, de cursus sjamanisme was ver beneden peil, zonde van mijn geld. Maar ik heb wel een aantal mensen daar een zet in hun spirituele ontwikkeling kunnen geven……’

Heks is zo moe het afgelopen half jaar. Na vier venijnige griepaanvallen waren echt alle reserves helemaal op. Geen milimetertje energie in de tank. Dus dagelijks modderen om de dag door te komen. Elk weekend het hele weekend in bed. Met tussendoor uitlaatrondjes met de hondjes.

En enorme last van Post-Exertionele Malaise (PEM). Een symptoom van ME, dat nooit went.

Heks’ energiehuishouding is als die van een oude telefoon. Haar batterij loopt leeg bij het minste of geringste. Opladen duurt eindeloos lang. Drie keer schrikken en de batterij ligt weer plat.

‘Hoe gaat het met jou?’ vraagt vriendin. Heks vertelt in een paar zinnen hoe het gaat. Of beter, hoe het niet gaat. De griepwinter gevolgd door snotlente. Hoe dat doorwerkt in de zomer. Het eeuwige ziek zijn. Al die uren in bed. Hoe dat je uitholt. ‘Ik voel me vaak eenzaam…’ geef ik tot slot toe.

Vriendin pakt direct haar telefoon en begint te zoeken. ‘Je moet je gewoon bij online communities aansluiten,’ lost ze het probleem ter plekke snel en efficiënt op. ‘Gewoon dit en dat en zus en zo.’ Vliegensvlug scrolt ze door haar mobiel op zoek naar die communities.

Eerder heeft ze al eens geroepen, dat ik de ellende met mijn familie gewoon achter me moet laten. Gewoon. Ook opgelost. Toen ik hevig liefdesverdriet had over een verbroken relatie was haar gouden advies om lesbisch te worden……

‘Jouw ziekte is gewoon een schuurpapiertje van het leven’, vertrouwde ze me ooit toe. Ik weet nog steeds niet helemaal hoe ik dit moet zien. Word ik een gepolijst mens van die kloteziekte? Schuurt mijn aandoening mijn stekels, horens en schubben weg?

Vandaag zeg ik er iets van. ‘Hou asjeblieft op met het op te lossen. Ik krijg nu het gevoel, dat ik me moet verdedigen tegen al jouw aanbevelingen. Ik wil geen advies of oplossing. Ik wil alleen maar, dat iemand eventjes naar me luistert. (En misschien zelfs zegt: Heks, wat waardeloos voor je, die ellendige ziekte) Ik hak al 40 jaar met dit bijltje en in al die tijd heb ik het nooit kunnen oplossen…….’

Mijn vriendin valt stil. Heks probeert nog een gesprek gaande te houden, maar de energie is helemaal veranderd. Ongemakkelijk.

‘Nou, ik ga ervandoor,’ roept ze vervolgens, ‘Ik loop leeg ,’ ze wuift in de rondte, ‘hierop.’ Heks voelt zich bezwaard. Zegt ze nu, dat ik haar leeg trek met mijn gemekker? ‘Je vroeg hoe het met me gaat en ik gaf antwoord,’ murmel ik, ‘Sorry’, verontschuldig ik me vervolgens geheel ten onrechte.

En weg is ze.

Heks rijdt de geheel andere kant op. Ik ben in de war. Voel me vreselijk in feite. Wat gebeurde hier nu eigenlijk? Ik koop een enorme bos bloemen voor mezelf. Om me te troosten. Om me op te vrolijken.

Ik hou mezelf al 40 jaar in de lucht met mijn onbegrepen ziekte. Ik beuk mezelf de dag door. Dag na dag. Opstaan, ontbijten, beestjes verzorgen, uitrusten…… aankleden, de deur uit met de woefies… uitrusten, weer iets eten….. uitrusten….. moed verzamelen om te douchen, tanden te poetsen…. dat is mijn werk. Heks werkt keihard.

Soms sla ik een onderdeel van het programma over. Eet ik niet bijvoorbeeld, te vermoeiend.

In het weekend lig ik voornamelijk gestrekt. Om bij te komen van al dat opstaan, douchen, eten en honden uitlaten.

Afgelopen zondag ga ik naar de kerk. Een preek over Kaïn en Abel. De naam Kaïn betekent geschenk en wordt in verband gebracht met het werkwoord “qanah” wat ‘verwerven’ of ‘scheppen’ betekent. Iemand, die maakbaarheid hoog in het vaandel heeft.

Hmm. Die hopeloos vermoeiende geslaagde types, die hun minder succesvolle medemensen losers vinden…..

Abel, met de betekenis adem of vergankelijkheid. Kwetsbaarheid. Ofwel de loser in de ogen van de maakbaarheidsmens.

Maar oh, wat een schrik: God accepteert het offer van Abel en negeert Kaïn met al zijn praatjes. En dan slaat Kaïn Abel dood. Uit afgunst en nijd.

Heks werd een paar jaar geleden neergeslagen door zo’n Kaïnachtige broeder. Niet doodgeslagen. Maar wel verrot. Met chronische schade aan haar rug.

De preek troost me. Dat de Godin omziet naar de kwetsbaren. Dat mijn kwetsbare onbetekenende offer wordt geaccepteerd.

‘Ach Goddelijke, verzucht ik later, ‘Ik voel me soms zo eenzaam en niet gezien. Die ziekte is ruk. Mensen willen nooit luisteren naar dit soort verhalen. Velen lossen het probleem ter plekke op. Anderen slaan me om de oren met krantenartikelen over ME. Of ze sturen een mail naar een professor in Noorwegen over mijn situatie, waar ik verder niks aan heb. Of ze draaien met een afgemeten streepmondje op hun stoel en zuchten alsof zijzelf er 40 jaar in lappenmand op hebben zitten.’

Heks is fan van het Stoïcisme. Als het slecht gaat, ga ik gewoon door. Ik maak er geen gedachte aan vuil. Ik doe evenzogoed al mijn dagelijkse kutklusjes. En als het goed gaat idem dito. Ik spring geen gat in de lucht. Dat kost overigens ook veel teveel energie.

Stoïcijns werk ik mijn wekelijkse programma af. Gedisciplineerd ga ik naar de gym, het zwembad of mijn koren. Door weer en wind rijd ik rond met mijn hondjes.

Tijdens mijn uitlaatrondes maak ik praatjes met Jan en Alleman. Als medemensen onverhoeds hun pijn delen luister ik. Ik probeer er dan gewoon alleen te zijn voor de ander. Holding Space.

Stoïcisme is een filosofie. Het richt zich op het vinden van innerlijke rust en geluk door het accepteren van dingen die buiten onze controle liggen en het focussen op wat we wel kunnen beïnvloeden: onze eigen gedachten en daden. Stoïcisme leert ons om te gaan met tegenslagen en emoties op een rationele manier, en om een deugdzaam leven te leiden.