3 oktober leent zich niet voor sober: Wij Leienaars pakken uit! Onstuitbaar stuwen we door de straten! Voortgedreven door onze persoonlijke uitlaatgassen! Veroorzaakt door het traditionele bij deze datum behorende gerecht: Hutspot met klapstuk! Heks viert ook feest! Thuis! Met de deuren en ramen wijd open……

Het is feest in Leiden. Al een paar weken zijn mijn stadsgenoten bezig met de voorbereidingen. Er verschijnen grote lichtborden met teksten als ‘nog tig dagen en dan is het dwwrie oktober’ en dergelijke. Wij Leienaars verheugen ons op die dag als een kind op zijn verjaardag!

Al een week voordat de festiviteiten losbarsten ligt de hele stad op zijn gat. Wil ik naar de fysiotherapeut en moet ik langs het station? Er is geen doorkomen aan. Overal staan mannetjes in gele en oranje jasjes naast hekken te posten. De godganse dag. Wat doen die mensen normaal gesproken vraag ik me dan af. Waar komen al die mannetjes vandaan?

En kan ik er eentje lenen om hier voor de deur te zetten? Wat kost dat?

De kermis is weer gigantisch dit jaar. Een reusachtig rad flikkert zijn lichten over de stad. Tuimelaars vol gillende mensen zwaaien door de lucht. Eindelijk is het dan zover, de kermis trapt af, gevolgd door de Taptoe. De vooravond van het feest, twee oktober is traditioneel het beste deel der festiviteiten.

Mensen zijn nog fris, de drank zit er nog niet tot de nok toe in; De stad is nog niet nat gepiest en ondergekotst. Heks loopt over de traditionele markt langs de grachten. Ik ploeter me door de aangroeiende mensenmassa, want ik ben op weg naar huis. Met tassen vol boodschappen: Ik woon namelijk in het oog van deze orkaan.

In de oven staat klapstuk aan te braden. Snel gooi ik er bier, sjalotjes, wortel, kruiden en mijn geheime ingrediënt bij. Nu nog een paar uur geduldig wachten en dan…… Smullen maar.

Ik heb wilde plannen om eventjes de stad in te gaan. Misschien weer eens een nacht op het biljart dansen? Ik heb er best zin in. Maar als ik in mijn stoel zit na de boodschappen en het koken ben ik kapot.

Mijn hele lijf doet pijn en langzaam stijven mijn protesterende spieren ook nog eens op, zodat een gang naar de keuken om eventjes te checken of alles daar goed gaat al een hele bevalling is. Laat staan geworstel door een dronken massa. Ik moet er eerlijk gezegd niet aan denken.

Onder mijn raam stelt de fanfare zich op. Ze oefenen hier om de hoek bij de padvinders. Ze hebben het vreselijk druk deze dagen. Eerst de Taptoe, morgenochtend vroeg het Reveille en dan nog de Grote Optocht! Even later marcheren ze luid toeterend de steeg uit.

TOVERHEKS.COM

TOVERHEKS.COM klapstuk à  la Heks

Een paar uur later toeteren ze zich een weg terug naar hun honk. Heks zit nog steeds bewegingsloos in haar stoel. Uitgaan zit er niet meer in. Ik voel me zelfs licht grieperig.  getsie.

De zwarte panter loopt nog buiten en dat zit me niet lekker. Hij is al anderhalve dag op stap, maar nu moet hij toch eens thuis komen. Een uitgebreide zoekronde door de buurt heeft echter niets opgeleverd. Plotseling hoor ik een vrouwenstem door het open raam. ‘Poesie, kom eens hier poesie.’

TOVERHEKS.COM

TOVERHEKS.COM

In een sprong ben ik bij het raam. Ik zie een jong stel in de steeg, maar mijn kat zie ik niet. ‘Meneer, loopt daar om de hoek een kat? Hallo, meneer, mevrouw….’

Het duurt eventjes voordat ze me horen boven het lawaai uit, maar dan blijken ze inderdaad Ferguut in zijn kraag te hebben gevat. Als een haas ren ik naar beneden om mijn schatje op te halen. ‘Dank jullie wel, hij mag niet meer naar buiten voorlopig….’ het stel moet lachen. Hun katten zitten ook opgesloten, vertellen ze me. Ze zijn blij met hun goede daad. Heks ook!

De molen van mijn vriend molenaar staat in de feeststand. Met natuurlijk een drie oktobervlag in de wieken!

Wat later app ik met Fiederelsje. Ook zij is snipverkouden en licht grieperig. ‘Heb je zin in klapstuk morgen? Mits onze slijmvliezen het toestaan?’ We spreken af om morgen te kijken hoe we ons dan voelen. En als dat ook maar een beetje boven de streep is, dan komen mijn vrienden hier eten!

‘Zal ik een lekker taartje maken? Ik ben aan het experimenteren met koude taarten, net als jij Heks, je hebt me geïnspireerd….,’ Heks moet lachen, ‘Ik heb een taart gebakken schat. Een heerlijke perencrumble. Dus dat wordt dan een grand dessert!’

Zo zit ik op twee oktober met deuren en ramen open te luisteren naar de bruisende stad. Onder mijn raam loopt een stoet mensen van hot naar her. De steeg fungeert als sluiproute. En klankkast. Alsmede plasgoot helaas.

Tjongejonge wat komt er weer een golf urine los uit Jan en Alleman. Het is toch godgeklaagd dat onlangs een vrouw een fikse boete moest betalen, omdat ze nergens terecht kon met haar hoge nood, niet in haar broek wilde pissen en toen maar ergens op straat is gaan zitten, terwijl die kerels dat slurfje ongestraft overal op los mogen laten hier in de stad tijdens Leidens Ontzet. Bedenk ik me ontzet! Geen haan die ernaar kraait, zolang een kip het maar niet doet…..

Ik zie zelfs een kerel vijf minuten onafgebroken urineren tegen de gevel van het hotel aan de overkant, terwijl hij tegelijkertijd een blik bier in zijn mond geklemd houdt. Af en toe gooit hij zijn hoofd achterover om een slok te nemen. Hij heeft genoeg tijd om een heel blik te ledigen, zolang duurt zijn geplas.

‘Kom op VikThor, jij moet er nog eventjes uit, je hele territorium is verpest door al die kerels, dus leef je uit…..’ om een uurtje of vier ’s nachts loop ik nog een rondje. Ik heb voor de televisie liggen slapen, dwars door alle herrie heen. Alhoewel, was het wel zo’n lawaai? Het viel eigenlijk best mee…..

Lang leve de harde wind. Nog nooit was het zo stil in de stad tijdens drie oktober als dit jaar. ‘Spelen er nu gewoon geen bandjes? Is de kermis al gesloten?’ vraag ik me herhaaldelijk af. Maar nee, de kermis draait op volle toeren en links en rechts staan hopeloze flutterige gelegenheidsformaties de sterren van de hemel te coveren.

Als ik de deur uitloop zie ik dat ons portiek ook al functioneert als openbaar toilet. Getsie. Een dikke urinedamp walmt me tegemoet. Daar moet ik maar snel een emmertje sop overheen smijten morgen…..

Ach Heks, het wordt wel erg minimaal, de manier waarop je drie oktober viert. Klapstuk koken en daarna in bed gaan liggen, terwijl je luistert naar een feestende stad. In je dooie eentje. Wat kan het schelen? Je mag al blij zijn dat je niet altijd in bed ligt. Hoe dan ook, ik verdom het om me er zielig bij te voelen. Sterker nog: Ik geniet van de bruisende energie rondom mijn woning……

Een dag later komen mijn vrienden dineren. We hebben een heerlijke avond, met de feestende stad op de achtergrond en hutspot op ons bord.

TOVERHEKS.COM

TOVERHEKS.COM

‘Ik was bijna lid gemaakt van De 3 Oktober Vereniging, Heks, vrienden van me hadden bedacht dat dat wel leuk zou zijn voor iemand uit België…..’ mijn vriendin is serieus ondanks haar brede grijns, ‘Ik woon hier alweer meer dan dertig jaar, Heksje! Ik ben bijkant een echte Leidse. Het lijkt me best leuk om lid te zijn en dan haring en wittebrood te gaan halen,,,,’

‘Ik wil ook weer eens naar het Reveilll en de koraalzang ’s morgens vroeg,’ vervolgt ze haar verlanglijstje. Heks ging vroeger ook altijd naar het Reveille, ik ging dan op twee oktober gewoon door tot de volgende ochtend. Na de ouderwetse samenzang werd er pas geslapen…..

‘Laten we lid worden van de vereniging en weer eens naar het Rweveillllllllll gaan. Lijkt me fantastisch, gaan we doen schat!’ We tikken elkaars hand aan in de lucht om het te bezegelen. Ja leuk. Volgend jaar dan maar, want dit jaar lukt niet meer……

 

Heks gaat dag Indiaas zingen. Hoera! Wat is het toch een leuke passie; Deze reis door muziek, waar je wel naar moet leren luisteren. Volgens Frogs dan…..

DHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang, DHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang,

Maandagmorgen rijd ik eindelijk weer eens richting Barendrecht. Mijn geteisterde stembanden staan een dagje Indiaas zingen gelukkig weer toe. Helaas heb ik bijzonder slecht geslapen. Ik besluit me niet te haasten. Een ongeluk zit in een klein hoekje, als je vermoeid bent. Zo kom ik dan te laat aan, de dames zitten al te zingen. Ik nestel me op de bank en brom mee. Een uur lang A zo laag mogelijk. Heerlijk wakker worden…..

DHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang,

Vandaag beginnen we met een nieuwe Raga. Eerst gaan we de ‘toonladder’ verkennen, waarin het stuk gecomponeerd is. Ook verdiepen we ons middels allerlei oefeningen in de typische bewegingen van de Bageshri. Voor de lunch hebben we zelfs de Alaap (het beginstuk, As Long As Possible), het deel zonder Pakawaj (de trommel), waarin we alleen onzinwoordjes zingen, al voor onze kiezen gekregen.

Het is ongemerkt gemakkelijker geworden voor dit toegewijde clubje dames om ons een nieuw stuk eigen te maken. Toen we jaren geleden begonnen met deze lessen duurde het eindeloos om grip te krijgen op een Raga.

DHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang,

Dan steekt de man van onze juf zijn vrolijke hoofd om de deur. Brede grijns. Heerlijke etensluchten golven achter hem aan de trap af naar het souterrain, waar wij ons bevinden. Ha, het eten is klaar! Het hoogtepunt van de dag! Deze lessen zijn niet alleen uniek qua muziek, ook de inwendige mens wordt versterkt. Met een fantastische Indiase maaltijd.

We zitten in no time schandalig te schransen. ‘MMmmmmm, jammie, zucht, Mmmm’, klinkt het om me heen. Daarna komen de tongen los. Kwetterdekwetter, smak, smak, smak.

DHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang, DHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang,

De middag besteden we aan het instuderen van het eerste deel van de compositie. Hier hebben de woorden wel degelijk betekenis. Maar welke? Onze juf vertaalt. Het is iets uit de Mahabharata, dat enorme filosofische en religieuze epos. Een soort bijbel van het Verre Oosten. Maar dan leuker, met monsters en reuzen. Het gaat over Ravana, de heerser van Shri Lanka en zijn broer Vibishana en de god Rama. ‘Ach’, zegt onze lerares, ‘Wat maakt het uit, wat kan het schelen?

DHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang, DHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang,

Voor haar is de letterlijke inhoud van de liederen niet belangrijk. Dat vond Heks maar vreemd in het begin. Nu, jaren later is het me duidelijk geworden, dat de teksten inderdaad niet veel om het lijf hebben. Meestal gaat het over een godheid, Shiva bijvoorbeeld. Die rent dan rond in een tuin vol prachtige vrouwen. Op zich niet verkeerd. Vooral niet voor de godheid in kwestie. Dan wordt zijn schoonheid bezongen. En zijn gouden oorbelletjes……

De sfeer is per Raga echter zeer verschillend. Sommigen zijn melancholiek. Of dromerig traag. Anderen zijn opgewekt en vrolijk. Er zijn nacht-, ochtend en middag Raga’s.

DHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang, DHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang, Marianne Svazek, woman in DhrupadDHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang, DHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang, Marianne Svazek, woman in Dhrupad

Als ik later met een hoofd vol muziek naar huis rij is de weg zo goed als leeg. Geen enorme file’s rond Rotterdam. Niet stapvoets rijden tussen Den Haag en Leiden. Om even over vijven sta ik bij Frogs op de stoep om mijn hondje op te halen. Die kijkt er van op dat ik al terug ben. Hij kent die rampenroute goed, want hij werkt op de muziekschool in Spijkenisse.

‘Ga mee een wijntje drinken en een hapje eten!’ nodig ik hem uit, ‘Ik heb een CD van mijn juf speciaal voor jou. Kunnen we er uitgebreid naar luisteren’. Een half uur later wijd ik mijn vriend in in de geheimen van Dhrupad. ‘Je moet er echt naar leren luisteren,’ zegt Frogs, ‘ik snap geen bal van het ritme,’ Kun je nagaan hoe lastig die pulse is, zelfs een percussiebeest als Frogs heeft er moeite mee….

DHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang,

Ik leg hem de grondbeginselen uit van deze muziekvorm. Later laat ik hem nog wat andere Raga’s horen. Hier ligt het ritme iets gemakkelijker. Binnenkort gaat hij mijn juf interviewen en een recensie schrijven over haar nieuwe CD. ‘Ik wil wel eerst iets lezen over Dhrupad’, zegt mijn goede vriend. Zoals altijd verdiept hij zich grondig in de materie waarover hij schrijft. ‘Geen probleem’, zegt Heks, ‘ik heb een hele plank Indiase muziek in mijn boekenkast! Zoek maar iets uit.’

DHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang, DHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang, Marianne Svazek, woman in Dhrupad

 

Wat is het toch heerlijk om vrienden te hebben met dezelfde passies!

Women in Dhrupad.com

DHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang, DHRUPAD, Raga, klassieke Indiase zang, Marianne Svazek, woman in Dhrupad