Kortjakje krijgt preek over ‘gelijkheid’ in de kerk. Inleveren dus maar, dat boek vol zilverwerk. Maar we moeten toch juist af van dat gelijkheidscomplex? Volgens Thich Nhat Hanh dan.

HOOGLANDSE KERK, LEIDEN

Mijn kerk, waar god ook een vrouw is

Zondagmorgen en Kortjakje zit op haar vertrouwde plaatsje achter in de kerk. Cowboy loopt met haar hondje in het bos en ik kan wel een stichtelijk woordje gebruiken. Het is heerlijk weer. De zomer dijt uit over de grenzen van de herfst. Volgende week begint de wintertijd, maar dat is werkelijk het enige, waaraan je de seizoenswisseling bemerkt. Gisterenmiddag zaten we hier in Huize Heks op het balkon schaars gekleed te zonnen!!!

KERK,KORTJAKJEKERK,KORTJAKJEKERK,KORTJAKJE

Henk Schouten verzorgt de viering. Het thema is gelijkheid. Een begrip, dat hier in het westen pas zijn intrede deed ten tijde van de Franse Revolutie hoor ik nu. De grote volksopstand tegen het destijds heersende fenomeen, dat een fractie van de mensheid over alle middelen beschikt. Liberté, Égalité, Fraternité: Vrijheid, gelijkheid en broederschap. Nou ja. Heb je het in de gaten? Werden wij dames toch weer uitgesloten….

KORTJAKJE

Altijd is ze ziek

Tegenwoordig is diezelfde tendens in ons eigen kikkerlandje gaande. De rijken worden rijker, de armen armer. En de vrouwen bungelen als vanouds weer helemaal onderaan de sociale ladder. De gefortuneerde elite heeft politiek de touwtjes in handen. Er zodoende zorg voor dragend, dat het beleid erop gericht blijft, dat ze nog meer poen naar zich toe harken.

Religie is sowieso wereldwijd een bron van ongelijkheid, aldus Henk. Hij noemt een heel rijtje op. Ten eerste is er meestal onderscheid tussen gelovigen en niet-gelovigen. De laatstgenoemden tellen niet mee, kunnen nooit in de hemel komen, zijn verdoemd en ga zo maar door.

DOMINEE, DONDERPREEK DOMINEE, DONDERPREEK

Dan komen we weer op de vloek van het patriarchaat:  Vrouwen worden veelal geweerd uit religieuze functies, soms mogen ze niet eens in bepaalde heiligdommen komen. In vrijwel elke godsdienst zijn vrouwen tweederangsburgers. Sinds kort hebben we binnen de christelijke kerk dan wel weer een ziel. Dat scheelt.

Moslims maken onderscheid tussen gelovige moslims, mensen met een of ander monotheïstisch geloof en de ongelovigen. De laatste zijn natuurlijk het slechtst af. Ook in dit geloof kun je beter een piemel hebben.

DOMINEE, DONDERPREEK, LAPTOP IN KERK

De toekomst

Hindoe’s hanteren een kastenstelsel. Een koe is daar veel beter af dan een onaanraakbare… Ook in deze cultuur kun je beter geen vrouw zijn. Dames worden nogal eens in de fik gestoken, als ze niet aan de verwachtingen voldoen.

Het is in feite een bizar verschijnsel, dat met name binnen religie zoveel ongelijkheid wordt gepropageerd. Je zou verwachten, dat dit juist precies andersom zou zijn. Helaas staat de gemiddelde geloofsgemeenschap bol van de scheve machtsverhoudingen.

Thich Nhat Hanh heeft het er steeds over, dat we afmoeten van het minderwaardigheidscomplex, het meerderwaardigheidscomplex en het gelijkheidscomplex. Een verfrissende insteek. Die eerste twee complexen spreken voor zich. Veel van zijn volgelingen struikelen echter over dat laatste.

Hoezo weg met het gelijkheidscomplex? Het is toch juist goed om iedereen als gelijke te zien en te behandelen? Ik ben zeker zo goed als jij. En jij doet niet onder voor mij!

DOMINEE, DONDERPREEK, DOMINEE GREMNAAT

Mijn lievelingsdominee, Dominee Gremdaat, geweldig zoals die man kan preken.

Maar zolang jij gelijk bent aan mij, ga ik nog steeds uit van jou en mij als gescheiden entiteiten. Ik zie mezelf dan als afgescheiden van de rest van de wereld en dat leidt over het algemeen tot lijden. Een druppel zonder oceaan.

Zijn oplossing voor dit moeilijke vraagstuk is Interbeing. Weg met het afgescheiden zelf. En het is waar. Als je het voor elkaar krijgt om de illusie van afgescheidenheid te doorbreken en te ervaren hoe je met alles en iedereen bent verbonden, vallen veel dingen op hun plek.

We zijn als mensen helemaal niet zo verschillend van elkaar. En ook niet van de rest van de schepping. We bestaan allemaal grotendeels uit water ofwel wolk. Er zit veel boom in ons. En steen. Etcetera…. Heks heeft momenten van genade gekend,  waarin ik die verbinding met alles en iedereen ervoer. Boeddhisten noemen het één smaak. Onze eigen Hadewijch zou het een godservaring noemen….

Dan hoef je ook niet meer jaloers te zijn. Anderen hun bezit afhandig te maken. Bang te zijn voor verlies. Kortom: Heel veel zaken gaan er dan gigantisch op vooruit.

KERK,KORTJAKJE

Maar ja. We worden van jongs af aan geprogrammeerd om een individu te zijn. Met bezit. Met grenzen. Trots met je neus in de lucht. Zwakheden verbergen we achter een façade van succesverhalen. We knijpen de kat in het donker, terwijl we schijnheilig iets aan een goed doel geven. Het liefst in het zicht van een camera.

Toch is er hoop voor ons mensen. Zolang er liefde is en mededogen. We zijn een goddelijk project in wording. De bugs/programmatuurfoutjes moeten er nog een beetje uit evolueren. De toekomst is het besef, dat we zowel druppel als oceaan zijn. Verbonden met alles en iedereen. wat je voor een ander doet, doe je voor jezelf. Wat je een ander aandoet, doe je jezelf aan.

PREEK VAN DE LEEK

Sociaal sadisme en masochisme maken dan plaats voor gezonde maatschappelijke structuren. Of zit ik te wauwelen en glijden we massaal de afgrond in? Zoals elke maatschappij, die decadent is geworden……

In het Joodse geloof bestaat het jubeljaar. Het woord alleen al vind ik geweldig. Dit heilige jaar komt eens in de vijftig jaar voor. Alle schulden van iedereen worden kwijtgescholden. Iedereen krijgt het land van zijn familie terug. Een soort sociale reset. (Leviticus 25: 1-13)

HOOGLANDSE KERK, LEIDENHOOGLANDSE KERK, LEIDEN

Ik ben er eigenlijk wel een voorstander van om dat hier ter lande in te voeren. Vooral nu het belastingstelsel er ook al op gericht is om de rijken rijker te maken. Er moet gewoon ergens ingegrepen worden.

Jesaja tenslotte is niet al te mals als het gaat om mensen, die zich verrijken ten koste van anderen: ”Zesvoudig wee over de rechtvaardigen: Wee degenen die zich huis na huis toe-eigenen, die akker na akker samenvoegen, tot er voor niemand meer ruimte is en zij alleen het land bewonen. Ik hoor de HEER van de hemelse machten zweren: ”Al die huizen zullen tot puin vervallen, zelfs de grootste en mooiste worden niet meer bewoond.” ” Etcetera. (Jesaja 5: 8-9 20-24)

Dus ben je een overrijke Christen? Dan kun je die hemel wel op je buik schrijven! Volgens Jesaja dan. Maar ja, hij was een profeet. Die hebben een vooruitziende blik…..

GOD, KINDEREN, LIEFDE

“Eén Smaak” – een boeddhistische uitdrukking van de ervaring van Eenheid.

“Eén Smaak” overkwam me voor het eerst bewust in Schotland. Ik was 14 en met een schoolvriendin en haar familie vakantie aan het vieren.  Op een prachtige zonnige dag gingen we naar Loch Lomond, een enorm meer aan de voet van Ben Lomond. Een beer van een berg, die ik eerder die zomer had beklommen. We gingen picknicken op een eilandje in Loch Lomond met kano’s onder handbereik. Ik had al een flink nat pak gehaald. Ondersteboven met kano en al, even sterven en dan weer lucht. En lachende gezichten….

mijn oude vriend

Ben Lomond

Die dag had mijn vriendin slechte zin. Misschien een periodiek humeur, dat herinner ik me niet. Wel weet ik, dat ik me op een gegeven moment terug trok op een ander, kleiner eiland. Ik zwom er gewoon heen en strekte me uit op het strand. Ik liet de situatie, de stugge relatie met mijn vriendin die dag, de vreemde families, het landschap in me zinken.

Ik liep het water in en dompelde me onder en toen ik boven kwam: “Eén Smaak”! Ik was het water, de bergen, de blauwe lucht, de zon, de stilte, maar ook alle mensen, vogels, vissen en heel veel voor mij nieuwe dingen. Tegelijkertijd was het heel gewoon. Er lostte slechts een sluier op. De illusie van tijd en ruimte, goed en slecht, subject en object.

Ook ging er een enorme troost uit van de ervaring, alles leek licht te geven en alles was goed. Het zette me in 1 klap in balans. Ik voelde me niet langer alleen en slecht opgewassen tegen de situatie. Het was een verkwikkend bad en ik interpreteerde het als een godservaring, want ik ben gereformeerd opgevoed. De boeddhisten noemen het “Eén Smaak”.

Ook eerder en later in mijn leven heb ik dit soort ervaringen gehad, van er absoluut zijn. Intussen ben ik er wat mijn eigen leven betreft van overtuigd geraakt, dat dat is waarom het gaat. This is it! Hoe dat dan te rijmen met een chronische ziekte en dagelijkse scheldpartijen over fysiek ongemak? Ja, dat schelden kan wel wat minder. Uiteindelijk heb ik daar voornamelijk mezelf mee te pakken.

In spirituele kringen hoor je vaak het verlangen uitgesproken om van je ego af te komen. Het probleem met ego is, dat je het door de voordeur naar buiten kunt schoppen om te ontdekken dat het via de achterdeur alweer binnen is.  Sterker dan ooit door al die aandacht.

Ik en mijn ego:                                                    Subject schopt object de deur uit

Gisteren las ik in een boek van Ken Wilber: “The Simple Feeling of Being: Embracing Your True Nature, een bundeling van de meer mystieke en inspirerende passages uit zijn werk door een aantal van zijn studenten.

Hij heeft het daarin over het ego als zelf-samentrekking. Je bent de Getuige van je leven, de Waarnemer. En als en soort velletje om de worst zit daar het ego omheen. Het is de kunst je ego waar te nemen en niet te zijn. Als je helemaal aan de buitenkant gaat leven en ook nog een exterieur ego creëert in de vorm van veel bezit is het einde waarschijnlijk helemaal zoek. Dan wordt je ego een object, waar jij subject van bent. maar ja, dat is ook weer een interessante ervaring natuurlijk voor de Waanemer….

Een blog schrijven werkt ook egobuilding in de hand. Ik ga me afvragen waarom ik wel of niet wordt gelezen, of mensen zeggen er dingen over in de wandelgangen. Dat vraagt om wijs beraad. Ja, natuurlijk zie ik, dat ik geniet van al dat geschrijf. En van de hartverwarmende reacties, die ik krijg. Maar in wezen gaat het om mijn wezen, mijn zijn. En dat dan in blogvorm.

Soms denk ik dat wij, mensheid, de zenuwcellen van de schepping zijn. Wij kunnen ervaren en reflecteren. Wij kunnen met de wetenschap ons innerlijk heelal, ons lichaam, verkennen. Maar ook het universum, gods uitdijend, groeiend lichaam. Het is grappig hoe wetenschappers het altijd hebben over tijden, dat het heelal nog jong was….

Ik heb wel eens de bizarre ervaring gehad, dat ik mijn lichaam inviel met mijn bewustzijn. Ik ging als een ruimteschip door mijn lijf. Het zag eruit al het ons bekende heelal, met melkwegstelsels, zonnen, manen en planeten. Ik ontdekte vooral veel: Leegte! Dit is misschien, waarom ik zoveel hou van de boeddhistische hartsoetra. Een soort bijbeltekst, maar dan afkomstig van Boeddha.

Intussen hebben jullie het wel begrepen: Deze heks is in feite een mystica. Een soort moderne Hadewijch.

Hadewych

Je hoeft geen mystica te zijn om “Eén Smaak” te smaken naar mijn smaak. Het is er eigenlijk voortdurend, de ervaring. Wij zitten gevangen in objecten, de uiterlijke toestanden, in mijn geval de scheldpartijen op mijn lijf, de angst ook nog eens om van alles  te verliezen. Ik heb niet meer zoveel te verliezen, dat scheelt. Maar toch nog genoeg merkte ik toen mijn vorige hulp mijn kledingkast plunderde. Op haar scheld ik ook nog regelmatig. Het wordt al minder.

Iedere dag probeer ik “Eén Smaak” te proeven en dat lukt het beste als ik met Ysbrandt wandel. Er komt altijd een moment, dat ik bos en bomen ben, zand en watermassa. Of rennend hondje achter een bal. Of de vliegers, waar dat hondje dan weer bang van is. Of het schuim, waar hij achteraan jaagt langs de vloedlijn. Zenuwcel van goddelijk hart, getuige van dit stukje schepping.

Maar ook probeer ik “Eén Smaak”  te proeven in mijn verre van volmaakte bestaan. Ik kreeg ooit een visioen van mezelf als boeddhistische monnik, terwijl ik zat te zijn wervelden werelden en tijden aan me voorbij. Allerlei werelden. En echt niet allemaal roze wolkjes. Maar het zijn was vol en leeg. Als in de hartsoetra.

Nu ben ik geen monnik of non. Ik pas in geen enkele traditie helemaal, ik hou er geheel eigen denkbeelden op na. Mijn Geuzennaam is onafhankelijk toverheks. Een goede vriendin van me vindt dat onbegrijpelijk. Ze associeert dat met enge toestanden. Mystica is minder eng en past ook wel als etiketje. Op dat worstenvelletje, mijn samengetrokken-zelf, mijn eeuwige ego.

Vorm is leegte en leegte is vorm