Een maand geleden alweer kom ik online bijeen met mijn Maudgalyayanafamilie. Gedurende anderhalf uur praten we bij, mediteren we en wisselen we uit. Het is een internationale familie. Met leden uit alle windstreken. Vandaag zijn we samen met met een echtpaar in Israël, een dame in Brazilië, een vrouw in de Verenigde Staten….. En een Hollandse Heks. De tijd vliegt voorbij!

Oh, wat heerlijk om elkaar eventjes te zien! We kennen elkaar uit Plumvillage, waar we 4 jaar geleden onder de bezielende leiding van zuster Orchidee de Maudgalyayanafamilie vormden. Onze zuster, mijn geliefde vriendin, is helaas niet meer onder ons. Maar haar familie is sterker dan ooit.

Pal na de bijeenkomst krijg ik een mailtje van Hopla. ‘Kijk Heks, dit zag ik net op Facebook. Thich Nhat Hanh is zojuist overleden.’

Ik ga direct naar het bericht en ontdek dat mijn leermeester op zaterdag 22 januari is gestorven. ‘Huh,’ denkt Heks glazig, ‘Het is toch pas 21 januari? Wat gaan we nu krijgen?’ Dan dringt het tot mijn versufte hersens door, dat het in Vietnam natuurlijk al zaterdagochtend is. Lekker bijdehand Heks.

Dan volgt een week van rouw. Elke dag zijn er allerlei rituelen rondom de dood van onze leraar. Hele nachten blijft Heks op om alles middels een livestream bij te wonen. Hoe vredig Thay ligt opgebaard. Hoe Thay in zijn kist wordt gestopt. Hoe er eindeloos voor hem gezongen wordt overal ter wereld. En gemediteerd. Hoe hij uiteindelijk met een hartverwarmende 5 uur durende ceremonie wordt gecremeerd in het bijzijn van zijn volgelingen.

Heks heeft veel aan Thay te danken. Ik ben ooit naar hem toe gereisd om hem een vraag te stellen. Ik ben als beeldschone veertigjarige verkracht door een stinkende puistige twintigjarige, nadat het rotjong iets in mijn drankje had gegooid.

Heks kreeg door die drugs een ongeluk, waarbij haar kaak uit de kom geraakte. Die kaak is anderhalve dag later door mijn tandarts weer in de kom terug gezet. Ik ervaar van dat ongeluk nog steeds dagelijks de pijnlijke nasleep.

Ik raakte door de Rohypnol uiteindelijk volledig van de wereld en toen vond die jongen het een goed idee om zich aan me te vergrijpen.

Ik kwam bij, terwijl hij overdwars op me gelegen ingespannen bezig was. Er was geen enkel voorspel voorafgegaan aan zijn armzalige geprik. Gezoend hebben we bijvoorbeeld niet, want dat kon niet met die kaak. Ik was ook buiten bewustzijn natuurlijk. Door de drugs. Er was echt geen enkele reden of aanleiding voor de klootzak om zijn droplul in mij te parkeren.

Maar hij was het wel van plan geweest. Hij had het immers gedegen voorbereid. Met een pilletje in mijn drankje.

Mijn toenmalige sociale omgeving stelde de ellendeling in het gelijk. De veertigjarige Heks zou een oud geil wijf zijn, die wel zin had in een veel jonger lelijk puisterig groen blaadje. De politie vervolgde hem niet, omdat ik geen getuige had van de verkrachting. Hij had wel toegegeven tegen hen, dat hij seks met me had gehad overigens. Zonder mijn toestemming.

Jarenlang kon ik niet slapen van deze geschiedenis. De klootzak vergeven was uitgesloten. Temeer omdat hij me stalkte. Het pestventje had totaal geen spijt van zijn minne actie.

Integendeel. Hij vond het ook maar een ranzige geschiedenis, omdat ik tot zijn grote schrik 40 bleek te zijn. Toch wel een erg oude verovering om over op te scheppen tegen zijn vrienden. Dat hij seks had gehad met een soort omaatje? Daar had hij eventje niet op gerekend.

Tijdens een lezing van Thich Nhat Hanh in Den Haag was er gelegenheid om vragen aan hem te stellen. Heks had wel een vraag. Een brandende…. Helaas kwam ik niet aan de beurt.

Ik reed dus helemaal naar de Dordogne om Thay te vragen hoe ik in godsnaam deze malloot kon vergeven. Zodat ik weer zou kunnen slapen. Zodat er weer wat rust zou komen in mijn getormenteerde kop. Na een paar weken in Plumvillage lukte het me om daadwerkelijk die vraag te stellen tijdens een sessie van ‘Question and Answer’.

Gek genoeg is het niet zijn antwoord op mijn vraag geweest, dat mijn leven heeft veranderd. Dat was zijn antwoord op de vraag van iemand anders…..

‘Ik heb een fijn leven, ik heb lieve ouders, een geweldige baan, fijne vrienden….. Maar ik heb geen man en daarom ben ik erg ongelukkig,’ vertelde een jonge meid uit Nieuw Zeeland aan Thay. Ze leed onder het gemis van een partner. Dat maakte haar hele leven waardeloos……

Maar dat is toch nergens voor nodig! ‘When you can generate love and understanding, everybody is your partner,’ antwoordde Thay haar.

En dat antwoord sloeg een half jaar later bij me in als een bom.

Ik was toen al lang weer thuis en zat in mijn aantekeningen te bladeren. Thay’s advies om zoals Samantabhadra een ‘bodhisattva of great action’ te worden, om te voorkomen dat anderen zou overkomen wat mij was gebeurd, was intussen al uitgedraaid op een debacle.

Mijn poging om een mishandeld nichtje te helpen kwam me te staan op allerlei sancties van familieleden. Het nichtje keerde zich tegen me. Op familiefeesten nam ze me flink te grazen. Ze maakte me ten overstaan van mijn geliefde neefjes en nichtjes uit voor oud geil wijf bijvoorbeeld. Die het met jonge jongetjes aanlegde. Dit meisje van 14! Hoe kwam ze er bij? Heeft iemand haar op dit idee gebracht? Iemand, die op de hoogte was van mijn geschiedenis met de verkrachter? Pijnlijk!

De mishandelde partij was boos, kwaad, nijdig op mij! Heks kreeg de wind van voren. Alsof ik degene was, die zich had misdragen……

Toen kwam ik de woorden van Thay tegen over hoe iedereen je partner is. Als je liefde en begrip kunt genereren. Jarenlang oefende ik dit elke dag. Iedereen, ook de grootst mogelijke idioten, leende ik een luisterend oor. Ik was echt in staat om zo ongeveer van iedereen te houden.

Tot ik een narcistische geliefde kreeg. De zoveelste overigens. Die me alle hoeken van de kamer liet zien met zijn hopeloze gedrag. Die me belazerde tot op het bot. Op de koop toe.

Tot ik daarnaast ongeveer tegelijkertijd inzicht kreeg in allerlei discutabele praktijken van mijn clan, ook rijkelijk gevuld met lieden, die lijden aan een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Vanaf dat moment lukte het niet meer. Van iedereen houden. Alle mensen als mijn partner zien. Om niemand heen kunnen.

Ach Thay. Jou lukte dat wel. Jij kon alle mensen zien in het licht van je hart. En toch was je geen watje. Geen zacht gekookt ei. Met je gitzwarte gisse oogjes keek je dwars door me heen. Keek je dwars door iedereen heen!

Jij zou zelfs naar zo’n gestoorde gek als Poetin kunnen luisteren. Jij zou in je grote warme hart liefde voor de man kunnen genereren……. Mij lukt dat niet. Ik vind Putain een lul. Een engerd. Een griezelige gevaarlijke gek.

‘Practise, practise, practise….,’ zei je altijd, als mensen naar de bekende weg vroegen. Als we een gemakkelijke instant oplossing wilden voor onze triviale problemen. En het is waar. Oefening baart kunst. Ik zal zitten op mijn kussentje en de aarde aanraken.

De nacht dat Thay overlijdt loop ik naar mijn woonkamer om kaarsen en wierook aan te steken. Thay is nog maar net dood. Zijn laatste adem hangt nog in de lucht. En dan valt hij mijn hart binnen. Overweldigend en overtuigend. Ik sta stokstijf stil midden in de woonkamer. Ik raak in een hele diepe trance. Ik hoor de hartsoetra door me heen scanderen…..

‘Vorm is leegte, leegte is vorm…’ zingt het, terwijl ik in het landschap van mijn hart beland. Daar is het vol. Veel vorm. De Zwarte Madonna, de Yggdrasil, de hut van Freyr, een pyramide, de rivier, de bron……. en wat al niet?

Dan is het leeg. Totale rust, niets……

Dan is er weer volop vorm, iets….

Dan weer leegte….

Mijn hart pulseert op het ritme van de soetra. De diepste betekenis openbaart zich aan me. Ik voel Thay’s continuationbody in me landen. Hij is zo levend in me aanwezig. Ik raak vervuld van zo’n diepe vreugde.

Vrede voor jou, Thay, lieve leraar. Waar je ook bent. In mijn hart, in mijn voetafdruk, In de thee, die ik drink……In mijn luisterend oor. In alle harten, in alle voetstappen. In alle thee, die we drinken. In onze luisterende oren.

Generate love and understanding. Iedereen is onze partner. Peace is every step. Dat moeten we heel goed in onze oren knopen in dit explosieve tijdgewricht…….

Hartsoetra
Het Inzicht dat Ons naar de Andere Oever brengt

Avalokiteśvara,
diepgaand mediterend
met het inzicht dat ons naar de andere oever brengt, ontdekte plotseling
dat alle vijf skandhas op gelijke wijze leeg zijn.
Door dit inzicht overwon hij al het lijden.

Bel 1x

Luister Śāriputra,
dit lichaam is leegte,
leegte is dit lichaam.
Dit lichaam is niet anders dan leegte.
Leegte is niet anders dan dit lichaam.
Dit geldt ook voor gevoelens, waarnemingen, mentale formaties en bewustzijn.

Bel 1x

Luister Śāriputra,
alle verschijnselen worden gekenmerkt door leegte; hun ware natuur is geen geboorte, geen dood, geen zijn, geen niet-zijn;
ze zijn rein, noch onrein,
en nemen toe noch af.

Daarom zijn lichaam, gevoelens, waarnemingen, mentale formaties en bewustzijn
leeg van een afzonderlijk zelf.

Ook de achttien werelden van verschijnselen:

de zes zintuigen, de zes zintuigobjecten en de zes bewustzijnen zijn leeg van een afzonderlijk zelf.

Ook de twaalf schakels van onderling afhankelijk ontstaan en hun einde
zijn leeg van een afzonderlijk zelf.

Lijden, de oorzaken van lijden,
het einde van lijden, het pad,
inzicht en realisatie
zijn leeg van een afzonderlijk zelf.
Wie dit kan zien hoeft niets meer te bereiken.

Bodhisattva’s die oefenen met het inzicht dat ons naar de andere oever brengt kennen geen belemmeringen in hun geest.
Vrij van belemmeringen kennen zij geen angst,
vernietigen zij alle verkeerde waarnemingen

en realiseren volmaakt Nirvāna.

Door de beoefening van het inzicht dat ons naar de andere oever brengt, kunnen alle Boeddha’s in het verleden, heden en de toekomst, authentieke en volmaakte verlichting bereiken.

Bel 1x

Weet daarom Śāriputra,
dat het inzicht dat ons naar de andere oever brengt een grootse mantra is,
de meest verhelderende mantra,
de hoogste mantra,
de ongeëvenaarde mantra,
de ware wijsheid die in staat is
aan alle vormen van lijden een einde te maken.

Laten we daarom het inzicht dat ons naar de andere oever brengt eren en deze mantra verkondigen:

“Gate, gate, pāragate, pārasaṃgate, bodhi svāhā!” “Gate, gate, pāragate, pārasaṃgate, bodhi svāhā!”

“Gate, gate, pāragate, pārasaṃgate, bodhi svāhā!” Bel 2x

Laatste versie Thich Nhat Hanh (2014) en br. Phap Xa 2015 (Nederlandse vertaling)