Zorgvuldig spreken is een vak apart. Wij, mensen bakken er vaak geen zak van. Velen blebberen hun mening als een waterval van verbale diaree in de rondte. Als je niet uitkijkt wordt je makkelijk geraakt door rondvliegende spetters van deze uitwerpselen.

Denk nu niet, dat het onnadenkende mensen zijn, die zich hieraan bezondigen. Spiritueel ontwikkelde en bewust levende mensen hebben er nogal eens een handje van. Dat komt mijns inziens, omdat ze ervan overtuigd zijn zelf geweldig bezig te zijn. Zo goed, dat ze gerechtigd zijn een oordeel te vellen over hun triviale medemens…..

Nu flappert er ook nog wel eens iets uit mijn mond. Heks kan geweldig schelden. Vooral als ze erg moe is. De maand in het klooster was in dat opzicht een verademing. Plotseling nam de neiging tot verbaal uiten van ongenoegen volledig af. Het stil worden vanbinnen heeft een heilzaam effect op woede en verdriet. Zoute tranen werken prima tegen de bittere smaak van spijt en rancune.

Een broertje dood heb ik echter aan roddelen. Kwaadspreken om er zelf wat beter op te staan is voor mij altijd al iets onbegrijpelijks geweest. Het gemiddelde sappige verhaal hoor ik pas als laatste. Of nooit…. En menig pikant detail is in de moordkuil van mijn hart gesmoord. Ik zie er stomweg de lol niet van in om andermans ellende te misbruiken om te socializen met de gemiddelde roddeltante of -oom. Want geloof me, mannen kunnen er ook wat van, kletskousgedrag….

Zelf ben ik regelmatig slachtoffer geweest van deze praktijken en het is afschuwelijk.

Jarenlang werken in de horeca heeft absoluut bijgedragen aan mijn inzicht in het verschijnsel kwaadspreken. Als er ergens stom wordt geluld, dan is het wel in het café.  De meeste kroegtijgers missen de nodige hersencellen tengevolge van hun alcoholgebruik. Daarnaast denkt de mannelijke helft van de zuipschuiten in het het algemeen louter met hun kleine uitwendig gedragen hersenen.

Het gemiddelde clubje aan een bar kletst over de persoon, die net het pand verlaten heeft. Dat verklaart ook, waarom de bezoekers aan zo’n etablissement maar blijven plakken. Zodra je je hielen licht gaat het over jou! Als barvrouw heb ik dit fenomeen jarenlang grondig kunnen observeren. Door een ander in een kwaad daglicht te stellen ziet je eigen trieste leven er eventjes iets rooskleuriger uit!

Iets wat ik nog kwalijker vind dan kletsen over anderen is speculeren over dingen, die je niet zeker weet en dat vervolgens rondbazuinen. Dit laatste gebeurt heel vaak! En niet alleen in omgevingen, waar de alcohol rijkelijk stroomt.

Afgelopen week hoor ik een smerige roddel over iemand, die ik goed ken. Het is een absurd verhaal. Hij zou wel eens…..roddelderoddel…….bladiebla…vuilbekdevuilbekkerij…… Ik zit met mijn  oren te klapperen, als ik de aantijgingen hoor. Wat een smerige insinuaties! Voor ik het weet spring ik uit mijn vel.

‘Nou, nou, Heks, rustig aan, zo erg is het toch niet’, krijg ik als reactie. De brengster van het slechte nieuwtje probeert mijn woede te sussen. ‘Ze erg is het wel’, foetert Heks, ‘Het is verschrikkelijk als je over de tong gaat. En dan nog met dingen, die helemaal niet waar zijn!’

‘Waarom verzint iemand zoiets?’ vraag ik me later af. In mijn leven heb ik vaak te maken gehad met roddels voortkomend uit jaloezie. Ik heb dat altijd heel vreemd gevonden, want hoe kun je nu jaloers zijn op iemand met zo’n halvezolige gezondheid? Intussen begrijp ik iets beter hoe dit werkt. Het heeft met de onzekerheid van de ander te maken. Het maakt niet uit hoe je bent en wat je doet, een onzeker iemand zal een draak van je maken…..

Jaloezie en onzekerheid stoelen op tekort. Want waarom zou je een ander iets misgunnen als je zelf genoeg hebt? Dit leidt vaak tot contraproductief gedrag.

Ik ken iemand, die ooit de uitspraak deed: ‘Als ik een ander naar beneden trap, ga ik zelf omhoog!’ Dit nadat hij grondig in de rondte had getrapt. Heks had ook een flinke oplawaai van zijn stinkende voeten gehad. Hij knapte misschien wel enorm op na elke trap naar beneden, maar gelukkig is hij er uiteindelijk niet van geworden.

Ik ben er echter van overtuigd, dat ook hij snakt naar contact….

Af en toe zie ik hem met een chagrijnige hoofd op de locale terrasjes zitten. Met een borrel in de aanslag naast zijn espresso. Of hij druilt door de stad op zoek naar afleiding. Een stok om de hond te slaan, zodat hij zich weer iets beter voelt. De diepe zelfafwijzing overschreeuwen, door een ander de grond in te stampen……

Heeft Heks zelf dan nooit geroddeld? Vast wel. Perongeluk. En misschien heb ik er ook wel eens iemand mee gekwetst. Ik doe mijn best en zal dat blijven doen. Dit verhaal heeft me weer eens goed gewezen op het belang van zorgvuldig spreken. Liefdevol spreken. Hoe wezenlijk het is.

Thich Nhat Hanh heeft er zijn vierde aandachtsoefening aan gewijd:

Aware of the suffering caused by unmindful speech and the inability to listen to others, I vow to cultivate loving speech and deep listening in order to bring joy and happiness to others and relieve others of their suffering. Knowing that words can create happiness or suffering, I vow to learn to speak truthfully, with words that inspire self-confidence, joy, and hope. I am determined not to spread news that I do not know to be certain and not to criticize or condemn things of which I am not sure. I will refrain from uttering words that can cause division or discord, or that can cause the family or the community to break. I will make all efforts to reconcile and resolve all conflicts, however small.

En dan nog de zeer uitgebreide vertaling:

DE VIERDE AANDACHTSOEFENING: Liefdevol spreken en aandachtig luisteren
Bewust van het lijden veroorzaakt door onzorgvuldig spreken en het onvermogen om naar anderen te luisteren, beloof ik van ganser harte om te leren liefdevol te spreken en met mededogen te luisteren om zo het lijden te verminderen en verzoening  en vrede tot stand te brengen in mijzelf en tussen andere mensen, groeperingen en naties. Wetend dat woorden geluk of leed kunnen veroorzaken, heb ik het oprechte voornemen om de waarheid te spreken en woorden te kiezen die bijdragen tot zelfvertrouwen, vreugde en hoop. Als er woede in mij opkomt, neem ik mij voor om niets te zeggen. Ik zal dan met aandacht mijn adem volgen en loopmeditatie doen om zo mijn boosheid te herkennen. Ik zal diepgaand kijken naar het ontstaan van de boosheid, vooral naar verkeerde waarnemingen en gebrek aan begrip voor het lijden in mijzelf en in anderen. Ik zal op zo’n manier spreken en luisteren dat wij gezamenlijk ons lijden kunnen los laten en een weg kunnen vinden uit moeilijke situaties. Ik neem me voor geen geruchten te verspreiden en niets te zeggen dat verdeeldheid of onenigheid kan veroorzaken. Ik zal met de juiste inzet oefenen om mijn vermogen tot begrip, liefde, vreugde en saamhorigheid te voeden om zo boosheid, geweld en angst, die diep in mij verborgen liggen, langzaam maar zeker te kunnen transformeren.

Tot slot nog iets over de positieve aspecten van roddelen, want die zijn er ook! Alles is relatief……