Ex Animo bestaat vandaag precies honderd jaar! We vieren dat in stijl met een speciaal uitgegeven boek over de geschiedenis van ons koor, alsmede de première van een film over onze voorbereidingen rondom de Matthäus Passion. Maar eerst zingen we diezelfde ‘MP’ van Bach in een stampvolle Pieterskerk. Sinds 1942 een vaste traditie van dit onvolprezen geweldig leuke koor!

Woensdagmiddag generale repetitie. En oh, wat gaat het slecht. ‘Hoera!’ glimmen we na afloop tevreden tegen elkaar. Een waardeloze generale repetitie staat garant voor een sublieme uitvoering. En vice versa.

‘Weet je nog hoe goed de generale vorig jaar ging?’ herinneren we elkaar nog maar eens aan deze ijzeren wet. Ons hoekje raakte toen bij de uitvoering echt de kluts kwijt. Aanstichtster was een dame, een projectlid, die het bij de repetities echt heel aardig deed.

De stress van de uitvoering zorgde voor een geheel eigen interpretatie van de altpartij van koor 1. In feite was er sprake van een geheel nieuwe derde altpartij. Keihard in de rondte getoeterd.

Je kunt ook je mond houden natuurlijk. Dat valt totaal niet op in zo’n enorm koor. Zij koos er echter voor om als een enorme vleesgeworden stoorzender te brulboeien alsof haar leven en niet dat van de Heiland ervan af hing…..

Dit jaar sta ik in een geweldig hoekje. Naast me mijn maatje Anna met haar gouden keeltje. En achter me een heel rijtje heerlijke zangvogels, waarvan er eentje ongelofelijk vast zingt. Geen noot ernaast. Alles precies op de tel! Technisch uitstekend.

Dus Heks boft. Ik kan gerust een steekje laten vallen. Een nootje missen of laten zitten. We vullen elkaar perfect aan.

Rond zeven uur stroomt de kerk vol. Heks is al aardig door haar zorgvuldig opgebouwde voorraadje energie heen. Maar tegelijkertijd zo ontzettend volgepompt met adrenaline…… Ik ga het wel uitzingen vanavond.

Achter in het Koor zingen we in. Wim zwaait met zijn armen door de lucht. ‘Wat is die dirigent van jullie ongelofelijk beweeglijk,’ zal een vriendin van Heks achteraf opmerken. En het is waar. Zijn kleine gestalte danst bezield met sierlijke zwaaibewegingen voor onze neus, zijn mond meebewegend met onze zang. En dat gedurende de hele uitvoering!

In ganzenpas lopen we de kerk in. Doodstil wachten we totdat de eerste tonen van dit magistrale werk door de volgepakte kathedrale kerk klinken. Zoals altijd schiet ik vol. Mijn keel schroeft dicht. Tranen prikken achter mijn droge ogen.

Goddank is het een enorm lang intro. Heks heeft tijd genoeg om zich te herpakken. En dan: ‘Kommt! Kommt! Kohohohommt Ihr Töchter helft mir klahahahahahaaaaaa….hahhahahhhaaaaaa…..hahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahaaaaa hahahahaaaaa…hahahaaaaa….hahahahHAhahahahahagen…..’ Moeiteloos komt deze draak van een openingszin uit mijn mond gerold. Ik heb erop geoefend en dat heeft geholpen….

‘Ik ga niet naar de MP. Vreselijk. Zo’n afschuwelijk ellenlang stuk. Veel te langdradig. En dan al die eindeloze lappen gezongen tekst. En een countertenor, brrrr. Nee, mij krijg je er met geen stok heen…’ niet iedereen loopt warm voor dit muziekstuk. Sommigen van mijn vrienden willen er nog niet heen al krijgen ze flink geld toe.

Voor Heks vliegt de avond echter voorbij. Jeetje, is het nu al pauze? Ik loop de kerk in. Steenvrouw en Fiederelsje zijn komen luisteren. En mijn homeopaat is van de partij. ‘Oh Heks, wat is het prachtig,’ mijn publiek is enthousiast, ‘En die concentratie! Zo intens! Ik ben echt helemaal ontroerd.’

‘Ik sta toch zo lekker te zingen, meisjes,’ vertel ik mijn vriendinnen, ‘Ik ben bij stem, heb energie genoeg, ik sta in een heel goed hoekje tussen heerlijke dames. Het is een superuitvoering!’

Ook het tweede deel vliegt voorbij. Aan het eind staat onze dirigent letterlijk in zijn handjes te knijpen. ‘Hij is echt blij,’ sissen de alten om me heen verheugd. We houden van onze dirigent. We willen hem blij maken. Hij trekt er hard genoeg aan.

Hij verdient het dat we niet inzakken aan het eind van een zin. Hij verdient het dat we hem aankijken tijdens het zingen. Het koor draagt hem op handen!

Ik drink achteraf nog iets met mijn vriendinnen en Anna. Die is helemaal op dreef en voert het hoogste woord. Hele ondeugende dingen roept ze gewoon voor de grap. Heks ligt dubbel.

Thuisgekomen kan ik niet slapen. Tot een uurtje of vier stuiter ik door mijn woonkamer. De echo van de muziek dreunt door me heen. Emoties komen los. Ik moet echter naar bed, want om half negen gaat de wekker weer. Een uurtje later word ik opgehaald door vrienden. We gaan naar een begrafenis…..

Zo duurt het dagen voordat ik een beetje ben bijgetrokken van ons concert. De generale repetitie gevolgd door de uitvoering op dezelfde dag, gevolgd door een droevig afscheid een kleine halve dag later trekt de toch al miezerige tank helemaal leeg.

Dodelijk vermoeid haal ik ’s avonds mijn hondje op. De oppas, zelf ook zeer energiebeperkt, is helaas in slaap gevallen en daardoor is de laatste uitlaatronde erbij ingeschoten. Moet ik toch nog aan de bak…..

Op weg naar huis vliegt er een jongedame, haar debiele telefoon aan een roodgloeiend oor geklemd, bijna op de voorklep van mijn auto. Ik kom rustig van rechts aanrijden op een gelijkwaardige kruising en ben bezig linksaf te slaan. Het mokkel kijkt niet op of om en stormt met een noodvaart diezelfde kruising op. Met gierende remmen red ik haar leven.

Verstoord kijkt ze op alsof ik iets raars doe. Ik toeter en wijs naar mijn hoofd. Maak een telefoonbeweging en wijs nog eens. Gek!

Geërgerd gaat ze express pal voor me fietsen op de gracht, zodat ik er niet langs kan. Nog immer bellend. Ik toeter nog eens. Mondjesmaat maakt ze ruimte, ik mag er zowaar langs.

Even verderop parkeer ik midden op straat en wacht haar op. Voor een overvol terras veeg ik haar de mantel uit. Hoe ze me de doodschrik op mijn lijf jaagt door als een blind ongeleid projectiel door het verkeer te schieten. ‘Ik had voorrang! Dat is je niet eens opgevallen. Maar als ik je aanrijdt heb ik het gedaan, dom kind!’ Ze is niet onder de indruk. Belt gewoon verder…….

‘Je moet naar je bed, Heks,’ zeg ik tegen mezelf als ik veilig thuis ben gekomen. Over lijden en sterven zingen, een begrafenis meemaken en vervolgens bijna zelf iemand te pletter rijden is een beetje teveel van het goede op 1 dag. Om acht uur lig ik plat.

Tweede paasdag bestaat mijn koor precies honderd jaar. Om half tien worden we verwacht in een oude bioscoop hier in de binnenstad. Op ons paasbest! Daar krijgen we dan eindelijk die prachtige film over ons koor te zien. Het speciaal vervaardigde boek met daarin een DVD van de film krijgen we mee naar huis. Het is een feestelijk gebeuren…..

En het allerleukste gaat nog komen: De koorreis naar Trier. Over een kleine maand gaan we een lang weekend op stap met 85 van de 100 leden. Een grote opkomst dus!

Ex Animo is net niet het alleroudste oratoriumkoor uit Leiden. Maar wel het allerleukste koor van de hele regio!

 

Roddel en achterklap, kwaadspreken: De wetenschap beweert dat het ergens goed voor is. Maar lekker is anders……

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen

Zorgvuldig spreken is een vak apart. Wij, mensen bakken er vaak geen zak van. Velen blebberen hun mening als een waterval van verbale diaree in de rondte. Als je niet uitkijkt wordt je makkelijk geraakt door rondvliegende spetters van deze uitwerpselen.

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsenroddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen

 

Denk nu niet, dat het onnadenkende mensen zijn, die zich hieraan bezondigen. Spiritueel ontwikkelde en bewust levende mensen hebben er nogal eens een handje van. Dat komt mijns inziens, omdat ze ervan overtuigd zijn zelf geweldig bezig te zijn. Zo goed, dat ze gerechtigd zijn een oordeel te vellen over hun triviale medemens…..

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen

Nu flappert er ook nog wel eens iets uit mijn mond. Heks kan geweldig schelden. Vooral als ze erg moe is. De maand in het klooster was in dat opzicht een verademing. Plotseling nam de neiging tot verbaal uiten van ongenoegen volledig af. Het stil worden vanbinnen heeft een heilzaam effect op woede en verdriet. Zoute tranen werken prima tegen de bittere smaak van spijt en rancune.

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen

Een broertje dood heb ik echter aan roddelen. Kwaadspreken om er zelf wat beter op te staan is voor mij altijd al iets onbegrijpelijks geweest. Het gemiddelde sappige verhaal hoor ik pas als laatste. Of nooit…. En menig pikant detail is in de moordkuil van mijn hart gesmoord. Ik zie er stomweg de lol niet van in om andermans ellende te misbruiken om te socializen met de gemiddelde roddeltante of -oom. Want geloof me, mannen kunnen er ook wat van, kletskousgedrag….

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsenroddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen

Zelf ben ik regelmatig slachtoffer geweest van deze praktijken en het is afschuwelijk.

Jarenlang werken in de horeca heeft absoluut bijgedragen aan mijn inzicht in het verschijnsel kwaadspreken. Als er ergens stom wordt geluld, dan is het wel in het café.  De meeste kroegtijgers missen de nodige hersencellen tengevolge van hun alcoholgebruik. Daarnaast denkt de mannelijke helft van de zuipschuiten in het het algemeen louter met hun kleine uitwendig gedragen hersenen.

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsenroddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen

Het gemiddelde clubje aan een bar kletst over de persoon, die net het pand verlaten heeft. Dat verklaart ook, waarom de bezoekers aan zo’n etablissement maar blijven plakken. Zodra je je hielen licht gaat het over jou! Als barvrouw heb ik dit fenomeen jarenlang grondig kunnen observeren. Door een ander in een kwaad daglicht te stellen ziet je eigen trieste leven er eventjes iets rooskleuriger uit!

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsenroddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen

 

Iets wat ik nog kwalijker vind dan kletsen over anderen is speculeren over dingen, die je niet zeker weet en dat vervolgens rondbazuinen. Dit laatste gebeurt heel vaak! En niet alleen in omgevingen, waar de alcohol rijkelijk stroomt.

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen

Afgelopen week hoor ik een smerige roddel over iemand, die ik goed ken. Het is een absurd verhaal. Hij zou wel eens…..roddelderoddel…….bladiebla…vuilbekdevuilbekkerij…… Ik zit met mijn  oren te klapperen, als ik de aantijgingen hoor. Wat een smerige insinuaties! Voor ik het weet spring ik uit mijn vel.

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen

‘Nou, nou, Heks, rustig aan, zo erg is het toch niet’, krijg ik als reactie. De brengster van het slechte nieuwtje probeert mijn woede te sussen. ‘Ze erg is het wel’, foetert Heks, ‘Het is verschrikkelijk als je over de tong gaat. En dan nog met dingen, die helemaal niet waar zijn!’

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsenroddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen

‘Waarom verzint iemand zoiets?’ vraag ik me later af. In mijn leven heb ik vaak te maken gehad met roddels voortkomend uit jaloezie. Ik heb dat altijd heel vreemd gevonden, want hoe kun je nu jaloers zijn op iemand met zo’n halvezolige gezondheid? Intussen begrijp ik iets beter hoe dit werkt. Het heeft met de onzekerheid van de ander te maken. Het maakt niet uit hoe je bent en wat je doet, een onzeker iemand zal een draak van je maken…..

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsenroddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen

Jaloezie en onzekerheid stoelen op tekort. Want waarom zou je een ander iets misgunnen als je zelf genoeg hebt? Dit leidt vaak tot contraproductief gedrag.

Ik ken iemand, die ooit de uitspraak deed: ‘Als ik een ander naar beneden trap, ga ik zelf omhoog!’ Dit nadat hij grondig in de rondte had getrapt. Heks had ook een flinke oplawaai van zijn stinkende voeten gehad. Hij knapte misschien wel enorm op na elke trap naar beneden, maar gelukkig is hij er uiteindelijk niet van geworden.

Ik ben er echter van overtuigd, dat ook hij snakt naar contact….

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen

Af en toe zie ik hem met een chagrijnige hoofd op de locale terrasjes zitten. Met een borrel in de aanslag naast zijn espresso. Of hij druilt door de stad op zoek naar afleiding. Een stok om de hond te slaan, zodat hij zich weer iets beter voelt. De diepe zelfafwijzing overschreeuwen, door een ander de grond in te stampen……

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsenroddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen

Heeft Heks zelf dan nooit geroddeld? Vast wel. Perongeluk. En misschien heb ik er ook wel eens iemand mee gekwetst. Ik doe mijn best en zal dat blijven doen. Dit verhaal heeft me weer eens goed gewezen op het belang van zorgvuldig spreken. Liefdevol spreken. Hoe wezenlijk het is.

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen

Thich Nhat Hanh heeft er zijn vierde aandachtsoefening aan gewijd:

Aware of the suffering caused by unmindful speech and the inability to listen to others, I vow to cultivate loving speech and deep listening in order to bring joy and happiness to others and relieve others of their suffering. Knowing that words can create happiness or suffering, I vow to learn to speak truthfully, with words that inspire self-confidence, joy, and hope. I am determined not to spread news that I do not know to be certain and not to criticize or condemn things of which I am not sure. I will refrain from uttering words that can cause division or discord, or that can cause the family or the community to break. I will make all efforts to reconcile and resolve all conflicts, however small.

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen

En dan nog de zeer uitgebreide vertaling:

DE VIERDE AANDACHTSOEFENING: Liefdevol spreken en aandachtig luisteren
Bewust van het lijden veroorzaakt door onzorgvuldig spreken en het onvermogen om naar anderen te luisteren, beloof ik van ganser harte om te leren liefdevol te spreken en met mededogen te luisteren om zo het lijden te verminderen en verzoening  en vrede tot stand te brengen in mijzelf en tussen andere mensen, groeperingen en naties. Wetend dat woorden geluk of leed kunnen veroorzaken, heb ik het oprechte voornemen om de waarheid te spreken en woorden te kiezen die bijdragen tot zelfvertrouwen, vreugde en hoop. Als er woede in mij opkomt, neem ik mij voor om niets te zeggen. Ik zal dan met aandacht mijn adem volgen en loopmeditatie doen om zo mijn boosheid te herkennen. Ik zal diepgaand kijken naar het ontstaan van de boosheid, vooral naar verkeerde waarnemingen en gebrek aan begrip voor het lijden in mijzelf en in anderen. Ik zal op zo’n manier spreken en luisteren dat wij gezamenlijk ons lijden kunnen los laten en een weg kunnen vinden uit moeilijke situaties. Ik neem me voor geen geruchten te verspreiden en niets te zeggen dat verdeeldheid of onenigheid kan veroorzaken. Ik zal met de juiste inzet oefenen om mijn vermogen tot begrip, liefde, vreugde en saamhorigheid te voeden om zo boosheid, geweld en angst, die diep in mij verborgen liggen, langzaam maar zeker te kunnen transformeren.

Tot slot nog iets over de positieve aspecten van roddelen, want die zijn er ook! Alles is relatief……

roddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsenroddelen, achterklap. kwaadspreken, over anderen kletsen